Ogrody sensoryczne jako możliwość pełnego i ciekawie prowadzonego rozwoju dla najmłodszych
Już od najmłodszych lat człowiek pragnie kontaktu z przyrodą. Małe dzieci często z zaciekawieniem poznają zapach kwiatów oraz zachwycają się ich kolorami. Naturalną ciekawość dziecka można przełożyć na rozwijanie świadomości i zmysłów. Dzieci, które mają rozwiniętą wyobraźnię, łatwiej przyswajają wiedzę oraz mają większą zdolność radzenia sobie z nowymi sytuacjami.
Pomocą w rozwoju dziecka może stać się hortiterapia. Jest to forma wykorzystująca pracę w ogrodzie. Hortiterapia lub inaczej zwana ogrodoterapia wbrew pozorom jest znana już od dawna. Ogrody pomagały społeczeństwu już w starożytności w walce z problemami psychicznymi. Forma tej terapii mocno rozpowszechniła się w USA i Anglii po 1945 roku pomagając weteranom wojennym radzić sobie z przeżyciami po wojnie.
Dzieci są bardzo ciekawe otaczającego je świata. Dzięki roślinom mogą nauczyć się prac manualnych, które w późniejszym czasie mogą ułatwić im prace takie jak malowanie czy pisanie. Różne faktury liści pobudzają zmysł dotyku oraz rozszerzają chęć poznawania świata. Liście roślinne mogą być gładkie, chropowate, kłujące oraz pokryte kutnerem. Każda z tych faktur jest inaczej odbierana przez delikatne, dziecięce ręce.
Kwitnące kwiaty mogą wpływać na zdolność postrzegania świata przez dzieci. Już w pierwszym miesiącu życia małe dzieci rejestrują barwę żółtą, pomarańczową, czerwoną, turkusową, niebieską, seledynową i purpurową. W drugim miesiącu życia dziecko odróżnia kolor żółty od zielonego, a miesiąc później żółty od czerwonego. Każdy z tych kolorów można uzyskać za pomocą kwitnących kwiatów. Różnorodność kolorów działa stymulująco na mózg dziecka. Dodatkowym atutem pracy na świeżym powietrzu jest możliwość dotlenienia się. Mózg stanowi tylko 2 % wagi ciała człowieka, ale potrzebuje ok. 25 % tlenu. Świeże powietrze znacznie poprawia koncentrację uwagi.
„Najważniejszy fakt polega właśnie na możliwym uwolnieniu dziecka ze związków, które je izolują w sztucznym życiu stworzonym przez współżycie społeczne.„
Maria Montessori (2014). Odkrycie dziecka. Łódź: Palatum, s. 64.
Otaczająca różnorodność wpływa na chęć poznania wszystkiego dookoła, a co za tym idzie wspomaga chęć zażywania ruchu fizycznego. Poprzez aktywność rozwijają się mięśnie, zwiększa się mineralizacja kości, dzięki temu dzieci są zdrowsze, a ich ciała są odporniejsze na urazy. Aktywność fizyczna pobudza dojrzewanie układu nerwowego, co przyspiesza rozwój motoryczności całego ciała. Ruch fizyczny poprawia wydolność układu sercowo-naczyniowego, wpływa na wydzielanie endorfin, obniża odczuwanie bólu i obniża stres. Praca w ogrodzie pozwala na wykorzystanie siły fizycznej, rozwój motoryki oraz wykształcenie zdolności manualnych.
Hortiterapia jest świetną metodą leczenia zaburzeń psychicznych oraz ruchowych. Metodami ogrodoterapii leczy się dzieci otyłe, autystyczne, mające problemy w szkole (np. z ADD, ADHD), a nawet dzieci z depresją. Współczesne interaktywne place zabaw nie sprzyjają integracji
rówieśników – zabawa odbywa się indywidualnie. W obecnych czasach jesteśmy przeładowani informacjami docierającymi do nas z zewnątrz, przebywamy w zanieczyszczonym środowisku – przyroda daje ukojenie od natłoku oraz chroni przed negatywnym wpływem współczesnej cywilizacji.
Stymulacja wielozmysłowa jest podstawą w ogrodach terapeutycznych. Oddziaływanie na wszystkie zmysły człowieka, daje możliwości terapii osób z różnymi niepełnosprawnościami. Ogrody sensoryczne pozwalają dzieciom i osobom z ograniczeniami na samorozwój. Poznawanie różnych form, kolorów i faktur sprawia, że dziecko szybciej się rozwija, kontakt z naturą wpływa na poprawienie koncentracji. Ogrody takie pozawalają dzieciom na walkę z własnymi lękami oraz odkrywanie świata.
Od najdawniejszych czasów wykorzystywano terapeutyczną rolę roślin, ponieważ człowiek jest stworzony do tego, by pozytywnie reagować na środowisko naturalne. Szczególnie wrażliwe na działanie natury są dzieci. Ogrody sensoryczne pomagają im rozwijać zdolności samodzielnego działania oraz pozytywnie wpływają na ich rozwój już od najmłodszych lat.
