Od najdawniejszych lat, ludziom towarzyszyły rośliny. Służyły jako pożywienie, odzież, schronienie oraz lekarstwo. Już w starożytności tworzone były ogrody mające na celu leczenie.
Hortiterapia, czyli terapia ogrodnicza , to jedna z form terapii niekonwencjonalnej wykorzystująca rośliny do poprawy stanu fizycznego i psychicznego człowieka. Znajduje ona zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny. Pomaga w leczeniu osób niepełnosprawnych ruchowo, osób upośledzonych umysłowo oraz chorych psychicznie, osób starszych, a także dzieciom z zaburzeniami rozwoju.
Czynniki, które składają się na to, że natura ma leczniczy wpływ to: świeże powietrze, słońce, kontakt z roślinnością i zwierzętami. Prowadzone obecnie sterylne ośrodki zdrowia, nie posiadające ogrodów, wprowadzają pacjentów w stres, są nienaturalne i nie dają poczucia bezpieczeństwa. Środowisko takich placówek uważane jest wręcz za niedostosowane do potrzeb emocjonalnych i psychicznych pacjentów. Kontakt z naturą wpływa na skrócenie okresu rekonwalescencji, nawet pacjenci po zabiegach chirurgicznych przebywają krócej w szpitalu jeśli mają możliwość korzystania z ogrodu. Przebywanie z naturą zmniejsza poziom stresu, poprawia ogólne samopoczucie, oraz wpływa na stymulację multisensoryczną – pobudzanie zmysłów.
Przebywanie w ogrodach pozwala pacjentom na rozbudowę mięśni, poprawę koordynacji ruchowej, zmniejszenie poziomu agresji oraz obniża poziom stresu. Praca przy roślinach pobudza zmysły oraz wyobraźnię. Dodatkowym atutem zakładania ogrodów sensorycznych przy placówkach szpitalnych jest to, że umożliwiają one kontakty społeczne między pacjentami.
Psychologia wyjaśnia, że ciągłe obciążenie umysłu bez możliwości odprężenia, odnowy i wypoczynku prowadzi do problemów psychologicznych. Objawia się to najczęściej spadkiem koncentracji, nadwrażliwością, częstą irytacją. Ogród jest miejscem dającym możliwość odnowy emocjonalnej, fizycznej i duchowej. Praca w ogrodzie poza poprawą sprawności fizycznej wnosi do życia wartości estetyczne, psychologiczne oraz wpływa na wyrażanie własnej osobowości. Działania związane z roślinami stwarzają poczucie przydatności oraz pomagają w oderwaniu od codzienności i problemów.
Ogrody projektowane przy szpitalach i innych placówkach zdrowotnych pozwalają na wykonywanie prostych prac ogrodniczych takich jak: rozmnażanie i uprawa roślin ozdobnych, ziół i warzyw. Wyjście na zewnątrz daje poczucie ucieczki od choroby, pozwala się zrelaksować oraz skupić myśli na pięknie, które nas otacza. Praca w ogrodzie podnosi samoocenę i motywuje do dalszego działania. Czas aktywnie spędzany na świeżym powietrzu poprawia wydolność układu sercowo-naczyniowego, wpływa na wydzielanie endorfin, obniża odczuwanie bólu, a nawet obniża ciśnienie krwi.
„Nasze ciała są naszymi ogrodami – nasza wola to nasi ogrodnicy. „
William Szekspir
Ogrody sensoryczne projektowane powinny być tak, aby umożliwiały poruszanie się oraz spędzanie w nim czasu osobom z niepełnosprawnościami ruchowymi. Ścieżki powinny być na tyle szerokie, aby osoba na wózku mogła się bezproblemowo poruszać po nich samodzielnie. Ogromnym ułatwieniem dla osób niepełnosprawnych są rabaty wyniesione. Osoby takie nie będą musiały rezygnować z pracy przy ogrodzie, dostosowane do ich wysokości rabaty będą stanowiły świetną formę spędzania czasu na łonie natury.
Leczenie naturalnymi metodami może nam pomóc uporać się z wieloma schorzeniami, z którymi mamy do czynienia na co dzień. Natura może nas uchronić przed przyjmowaniem dużej ilości leków. Kontakt z przyrodą pomoże nam się zrelaksować, odnaleźć spokój oraz dostarczyć dużą ilość endorfin.
